Трансформація взаємодії митця і глядача в сучасному екранному просторі

Автор(и)

DOI:

https://doi.org/10.31866/2617-2674.8.2.2025.347819

Ключові слова:

мистецтво, глядач, автор, митець, кінематограф, публіка, стримінг, фотографія, фотомистецтво, реакція

Анотація

Мета статті – проаналізувати альтернативні шляхи взаємовідносин людини з іншою людиною та людини з результатами творчої діяльності митця у кризовий період. Встановити роль глядача в мистецтві та з’ясувати вплив життєвого досвіду на інтерпретацію творів. Узагальнити чинники, які впливають на сприйняття мистецтва публікою та його суспільне визнання. Методологія дослідження. Застосовано такі методи: теоретичний, що охоплює аналіз наукової та біографічної літератури діячів мистецтва різної фахової спрямованості; емпіричний, що виявляється у спостереженні та порівнянні загальних тенденцій впливу глядача на визнання та мистецьку оцінку твору; метод системного підходу, що дав змогу проаналізувати, конкретизувати, уточнити та узагальнити шляхи взаємодії глядачів і митців у сучасному культурному просторі; аналіз культурного контексту, що передбачає оцінку взаємодії мистецтва та публіки з урахуванням різноманітних культурних, соціальних та історичних чинників, здатних суттєво впливати на характер цієї взаємодії. Наукова новизна. Вперше проаналізовано трансформацію ролі глядача в сучасному мистецтві (глядач одночасно перформер і критик); здійснено глибоке дослідження впливу культурного, соціального та історичного контексту на сприйняття мистецтва та взаємодію з ним; окреслено взаємозалежність автора та публіки, які в умовах кризових явищ формують нові простори та моделі мистецької комунікації. Висвітлено методи сприйняття творів крізь призму людських емоцій і міжособистісних взаємин, а також через досвід взаємодії з результатами творчості митця. Виявлено, що в сучасному мистецтві роль глядача розширюється від пасивного спостерігача до активного виконавця та критика, що свідчить про еволюцію його функцій і впливу на формування мистецьких цінностей. Висновки. Проаналізовано альтернативні шляхи взаємовідносин людини з іншою людиною та людини з результатами творчої діяльності митця у кризовий період. Встановлено роль глядача в мистецтві та окреслено вплив життєвого досвіду на інтерпретацію художніх творів. Узагальнено чинники, що формують сприйняття мистецтва публікою та зумовлюють його суспільне визнання.

Біографії авторів

Михайло Чернічкін, Київський університет культури

Заслужений працівник культури України

Тетяна Ковтун, Київський університет культури

Магістр аудіовізуального мистецтва та виробництва

Посилання

Alforova, Z., Marchenko, S., Shevchuk, Y., Kotlyar, S. and Honcharuk, S., 2021. Contemporary Ukrainian cinema into the European context (2014-2019). Linguistics and Culture Review, [e-journal] 5 (S2), pp.274-283. https://doi.org/10.21744/lingcure.v5nS2.1345

Barnett, D., 2013. HP Lovecraft: the writer out of time. The Guardian [online] June 3. Available at: <https://www.theguardian.com/books/2013/jun/03/hp-lovecraft-writer-out-time> [Accessed 21 February 2025].

Berdzher, Dzh., 2020. Yak my bachymo [As we see it]. Kyiv: ist publishing.

Bezruchko, O. and Kachmar, N., 2021. The Development of Contemporary Ukrainian Cinema. Bulletin of Kyiv National University of Culture and Arts. Series in Audiovisual Art and Production, [e-journal] 4 (2), pp.208-216. https://doi.org/10.31866/2617-2674.4.2.2021.248680

Bezruchko, O. and Kostenko, K., 2019. Komertsializatsiia ukrainskoho telebachennia v suchasnomu informatsiinomu prostori [Commercialization of Ukrainian Television in the Modern Informational Space]. Bulletin of Kyiv National University of Culture and Arts. Series in Audiovisual Art and Production, [e-journal] 2 (1), pp.92-98. https://doi.org/10.31866/2617-2674.2.1.2019.170877

Bezruchko, O. and Starosta, M., 2018. Osoblyvosti y umovy rozvytku rehionalnoho audiovizualnoho mystetstva ta vyrobnytstva v Ukraini [Peculiarities and Conditions for Development of the Regional Audio-visual Art and Production in Ukraine]. Bulletin of Kyiv National University of Culture and Arts. Series in Audiovisual Art and Production, [e-journal] 2, pp.12-21. https://doi.org/10.31866/2617-2674.2.2018.151756

Bezruchko, O. and Stepanenko, N., 2024. Cinema as a Basis for the Formation / Creation of Modern National Identity. Bulletin of Kyiv National University of Culture and Arts. Series in Audiovisual Art and Production, [e-journal] 7 (1), pp.20-30. https://doi.org/10.31866/2617-2674.7.1.2024.302756

Bezruchko, O., Gavran, I., Korablova, N., Oborska, S. and Chmil, H., 2024. Stage costume as an important element of the subject environment in cinema and theatre. E- Revista De Estudos Interculturais, [e-journal] 12, pp.1-21. https://doi.org/10.34630/e-rei.vi12.5777

Bezruchko, O., Pogrebniak G., Korablova, N., Oborska, S. and Chmil, H., 2024. The Scenery as Compositional and Artistic Components of the Subject Environment in Ukrainian Screen and Stage Culture. Herança, [e-journal] 7 (2), pp.125-137. https://doi.org/10.52152/heranca.v7i2.831

Chmil, H., Korablova, N., Bezruchko, O. and Zhukova, N., 2024. Homo villicus in the cinema environment. Justifiably and limits of the index. Convergences-Journal of Research and Arts Education. Convergences-Journal of Research and Arts Education, [e-journal] 17 (33). pp.123-142. https://doi.org/10.53681/c1514225187514391s.33.235

Chmil, H.P., Korablova, N.S. and Bezruchko, O.V., 2024. Homo villicus u suchasnomu ekrannomu seredovyshchi [Homo villicus in the modern screen environment]. In: Mystetstvoznavstvo. Sotsialni komunikatsii. Mediapedahohika [Art History. Social Communications. Media Pedagogy]. Kyiv: KNUCA Publishing Centre, Vol.10, pp.214-240.

Dayal, T., 2022. How the Pandemic Boosted Business for Streaming Services. Jumpstart, [online] July 23. Available at: <https://www.jumpstartmag.com/how-the-pandemic-boosted-business-for-streaming-services/> [Accessed 23 January 2025].

Dementieva, L. and Sukova, D., 2023. Vplyv feikovykh novyn ta dezinformatsii v audiovizualnykh media [Impact of Fake News and Disinformation in Audiovisual Media]. Bulletin of Kyiv National University of Culture and Arts. Series in Audiovisual Art and Production, [e-journal] 6 (1), pp.8-19. https://doi.org/10.31866/2617-2674.6.1.2023.279226

Elitarna kultura vs masova [Elite vs Mass Culture], 2021. UAEU. [online] July 07. Available at: <https://uaeu.top/tsikave/elitarna-kultura-vs-masova.html> [Accessed 19 March 2025].

Gavran, I., Levchenko, O. and Pasichnyk, O., 2021. Terror Through Screen Images as a Power Discourse. Bulletin of Kyiv National University of Culture and Arts. Series in Audiovisual Art and Production, [e-journal] 4 (1), pp.28-34. https://doi.org/10.31866/2617-2674.4.1.2021.235066

Gavran, I., Stoian, S., Rohozha, M., Vilchynska, I. and Pletsan, K., 2023. Visual practices of human creation in postmodern culture. Herança, [e-journal] 6 (2), pp.245-254. https://doi.org/10.52152/heranca.v6i2.721

Han-Lemus, M., 2020. Netflix, other streaming services thrive during COVID-19. Inklings, [online] December 6. Available at: <https://www.inklingsnews.com/arts-and-entertainment/2020/12/06/netflix-other-streaming-services-thrive-during-covid-19/> [Accessed 23 January 2025].

Heneralna dyrektorka Odeskoho mizhnarodnoho kinofestyvaliu Anna Machukh: "Ukrainske kino staie pryvablyvym" [Director General of the Odessa International Film Festival Anna Machuh: "Ukrainian Cinema Becomes Attractive"], 2021. TSN, [online] October 20. Available at: <https://tsn.ua/lady/zvezdy/interview/generalna-direktorka-odeskogo-mizhnarodnogo-kinofestivalyu-anna-machuh-ukrayinske-kino-staye-privablivim-1891717.html> [Accessed 21 February 2025].

Hospers, D., 2022. The interpretation of art. Encyclopædia Britannica, [online] October 4. Available at: <https://www.britannica.com/topic/philosophy-of-art/The-interpretation-of-art> [Accessed 16 February2025].

Kneale, J., 2006. From beyond: H. P. Lovecraft and the place of horror. Cultural Geographies, [e-journal] 13, pp.106-126. https://doi.org/10.1191/1474474005eu353oa

Kotliar, S. and Diabelko, T., 2022. Media Communication: Technologies of Application in Screen Discourse. Bulletin of Kyiv National University of Culture and Arts. Series in Audiovisual Art and Production, [e-journal] 5 (2), pp.140-148. https://doi.org/10.31866/2617-2674.5.2.2022.269501

Lovecraft, H.F., 2020. Povne zibrannia prozovykh tvoriv. T.1 [Complete collection of prose works. Vol.1]. Translated from English by Ye. Onufriienka, O. Ukraintsia and K. Dudky. Kyiv: Vydavnytstvo Zhupanskoho.

Pohutsa, N., 2017. Stsenichnyi obraz ukrainky yak vidobrazhennia stanovyshcha zhinky na zlami XIX–XX stolit [The stage image of the ukrainian woman as a reflection of the status of women at the turn of the 20th century]. Bulletin of KNUKiM. Series in Arts, [e-journal] 37, pp.81-88. https://doi.org/10.31866/2410-1176.37.2017.155615

Pokatilova, V., 2022. Viina. Ukrainska tvorchist. Maibutnie. Vidverte interviu z vykonavytseiu Jerry Heil. Vikna, [online] July 09. Available at: <https://vikna.tv/istorii/interviu/jerry-heil-intervyu-z-ukrayinskoyu-spivachkoyu-pro-vijnu-ta-tvorchist/> [Accessed 21 February 2025].

Przepiórka, K., 2021. The role of art in evoking the emotions of the recipient. Asknights, [online] September 17. Available at: <https://asknights.org/the-role-of-art-in-evoking-the-emotions-of-the-recipient/> [Accessed 17 February 2025].

Remark, E., 2017. Na Zakhidnomu fronti bez zmin [Im Westen nichts Neues]. Kharkiv: Klub Simeinoho Dozvillia.

Romanenkova, Yu.V. and Bratus, I.V., 2020. Tandem "mytets-hliadach" v umovakh vyklykiv sohodennia [The tandem "artist-spectator" in the context of today's challenges]. In: Kulturno-mystetske seredovyshche: tvorchist ta tekhnolohii [Cultural and artistic environment: creativity and technologies]. Proceedings of the Fourteenth International Scientific and Creative Distance Conference, Kyiv, Ukraine, [online] October 23, 2020. Kyiv: National Academy of Culture and Arts Management, pp.52-54. Available at: <https://eportfolio.kubg.edu.ua/data/conference/6206/document.pdf> [Accessed 21 February 2025].

Slipchenko, K., 2019. Chomu ukraintsi (ne)dyvliatsia ukrainske kino [Why Ukrainians (don't) watch Ukrainian cinema]. ZAXID.NET, [online] February 21. Available at: <https://zaxid.net/chomu_ukrayintsi_nedivlyatsya_ukrayinske_kino_n1476157> [Accessed 21 February 2025].

Storchovyi, M. and Chukurna, O., 2022. Striminhovi servisy yak novyi instrument prosuvannia tsyfrovoho marketynhu [Streaming services as a new tool for promoting digital marketing]. In: Marketynh ochyma molodi [Marketing through the eyes of youth]. Collection of articles by young scientists and students following the results of the fifth all-Ukrainian student scientific and practical conference, Khmelnytskyi, Ukraine, June 9, 2022. Khmelnytskyi: Khmelnytskyi National University, pp.18-21.

Tancher, V.V. and Svyrydon, T.V., 2013. Masova kultura v konteksti demokratychnykh peretvoren XX stolittia [Mass culture in the context of democratic transformations of the 20th century]. Bulletin of the National Technical University of Ukraine "Kyiv Polytechnic Institute". Political Science. Sociology. Law, 2, pp.65-69.

Tereshchuk, H., 2022. "Nadpotuzhna terapiia, yaka potrapliaie v dushu": yak teatr pid chas viiny riatuie psykhiku liudei ["Superpowerful therapy that gets into the soul": how theater during war saves people’s psyche]. Radio Svoboda, [online] November 12. Available at: <https://www.radiosvoboda.org/a/teatr-viyna-tyl-okupatsiya/32124479.html> [Accessed 21 February 2025].

Terrone, E., 2020. Imagination and Perception in Film Experience. Ergo: An Open Access Journal of Philosophy, [e-journal] 7 (5), pp.161-189. http://dx.doi.org/10.3998/ergo.12405314.0007.005

Yunyk, T. and Tsarev, M., 2021. Saundtrek v suchasnomu kino [Soundtrack in Modern Cinema]. Bulletin of Kyiv National University of Culture and Arts. Series in Audiovisual Art and Production, [e-journal] 4 (1), pp.67-77. https://doi.org/10.31866/2617-2674.4.1.2021.235086

Zheliezniak, S.V., 2022. Transformatsii zvukozorovoho obrazu v suchasnii audiovizualnii kulturi [Transformations of the audiovisual image in modern audiovisual culture]. Doctor of Philosophy. Kyiv National University of Culture and Arts.

##submission.downloads##

Опубліковано

2025-12-25

Як цитувати

Чернічкін, М., & Ковтун, Т. (2025). Трансформація взаємодії митця і глядача в сучасному екранному просторі. Вісник Київського національного університету культури і мистецтв. Серія: Аудіовізуальне мистецтво і виробництво, 8(2), 277–289. https://doi.org/10.31866/2617-2674.8.2.2025.347819

Номер

Розділ

РЕЖИСУРА ТА ЗВУКОРЕЖИСУРА КІНО І ТЕЛЕБАЧЕННЯ